Smary
Smary odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu długiej żywotności i niezawodności komponentów maszynowych, redukując tarcie i zużycie. Różne zastosowania, takie jak łożyska, wrzeciona czy prowadnice liniowe,
Smary do łożysk
Łożyska są jednymi z najczęściej smarowanych elementów w maszynach, a wybór odpowiedniego smaru jest dla nich krytyczny. Smary do łożysk muszą chronić przed zużyciem, odprowadzać ciepło, chronić przed korozją i zanieczyszczeniami.
Rodzaje i właściwości:
-
Smary litowe (uniwersalne): Najpopularniejsze, na bazie oleju mineralnego z zagęszczaczem litowym. Charakteryzują się powolnym utlenianiem, dobrą odpornością na wilgoć i szerokim zakresem temperatur. Przykładem jest SKF LGMT 2 (ogólnego przeznaczenia).
-
Smary z kompleksem litowym: Oferują lepszą stabilność termiczną i mechaniczną niż smary litowe, co pozwala na zastosowanie w wyższych temperaturach i pod większymi obciążeniami.
-
Smary polimocznikowe: Idealne do łożysk wysokoobrotowych i pracujących w wysokich temperaturach, np. w silnikach elektrycznych. Cechują się długotrwałym smarowaniem i cichą pracą. Przykład: SKF LGHP 2 czy Klüberquiet BQ 72-72.
-
Smary wapniowo-sulfonianowe: Zapewniają doskonałą ochronę przed korozją i zużyciem w trudnych warunkach, w tym w obecności wody i dużych obciążeń. Przykład: SKF LGHB 2.
-
Smary z dodatkami EP (Extreme Pressure): Zawierają dodatki poprawiające odporność na bardzo wysokie obciążenia i naciski, np. z dwusiarczkiem molibdenu (MoS2).
-
Smary syntetyczne: Wykonane z syntetycznych olejów bazowych, oferują doskonałą stabilność w ekstremalnych temperaturach (zarówno niskich, jak i wysokich), lepszą odporność na utlenianie i dłuższe interwały dosmarowywania. Przykład: Klüber ISOFLEX Topas NCA 52.
-
Smary do kontaktu z żywnością (H1): Specjalnie formułowane dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego, bezpieczne w przypadku przypadkowego kontaktu z produktami. Przykład: FAG Arcanol FOOD2.
Smary do wrzecion
Wrzeciona w obrabiarkach CNC, frezarkach czy szlifierkach to precyzyjne i często wysokoobrotowe komponenty, które wymagają bardzo specyficznego smarowania. Niewłaściwy smar może prowadzić do przegrzewania, wibracji i szybkiego zużycia.
Kluczowe właściwości:
-
Niska lepkość oleju bazowego: Aby zminimalizować tarcie wewnętrzne smaru, co przekłada się na niższe nagrzewanie się łożysk wrzecionowych.
-
Dobra zdolność do tworzenia filmu smarowego: Pomimo niskiej lepkości, smar musi tworzyć stabilny film, który skutecznie oddziela powierzchnie.
-
Doskonała ochrona przed zużyciem: Zapewniająca długą żywotność łożysk przy wysokich prędkościach.
-
Stabilność termiczna: Smary muszą zachowywać swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur, nawet przy dużym nagrzewaniu się wrzeciona.
-
Odporność na starzenie i utlenianie: Gwarantująca długotrwałą wydajność.
-
Przykładowe smary:
-
Klüber ISOFLEX NBU 15: Jest to często polecany smar do wysokoobrotowych łożysk wrzecionowych. Składa się z oleju estrowego/syntetycznego węglowodorowego, oleju mineralnego i kompleksowego mydła barowego. Zapewnia doskonałą ochronę przed zużyciem i korozją.
-
Smary oparte na syntetycznych olejach bazowych (np. estrowych, PAO) z zagęszczaczami litowymi lub polimocznikowymi są często wybierane do tych zastosowań.
-
Smary do prowadnic liniowych
Prowadnice liniowe (szynowe, wałkowe, śrubowe) są kluczowymi elementami w precyzyjnych maszynach, takich jak obrabiarki CNC, maszyny pakujące czy robotyka. Wymagają smarów, które zapewnią płynny i precyzyjny ruch, minimalizując tarcie i chroniąc przed zanieczyszczeniami.
Kluczowe właściwości:
-
Dobra pompowalność: Zwłaszcza w systemach centralnego smarowania, smar musi być łatwo rozprowadzany.
-
Stabilność mechaniczna i termiczna: Smary muszą utrzymywać konsystencję i właściwości w zmiennych warunkach pracy.
-
Odporność na wodę i korozję: Prowadnice często pracują w środowiskach narażonych na wilgoć lub płyny obróbkowe.
-
Wysoka zdolność przenoszenia obciążeń: Zabezpieczająca przed zużyciem pod dużym naciskiem.
-
Dobra przyczepność: Aby smar utrzymywał się na powierzchniach prowadzących.
-
Niskie tarcie: Zapewniające płynny ruch i precyzję.
-
Przykładowe smary:
-
HIWIN G05: Specjalnie dedykowany do prowadnic liniowych HIWIN, często na bazie oleju mineralnego z zagęszczaczem litowym (NLGI 2). Zapewnia odporność na zużycie, niskie tarcie i dobrą ochronę przed korozją.
-
Klüber ISOFLEX Topas NCA 52: Często stosowany do prowadnic liniowych ze względu na swoje syntetyczne właściwości i szeroki zakres temperatur.
-
Smary z dodatkami PTFE: Zapewniające niski współczynnik tarcia, szczególnie w aplikacjach wymagających czystości lub niskiego momentu rozruchowego.
-
Smary o niższej klasie NLGI (np. 0, 1 lub 2), które są bardziej płynne i łatwiej rozprowadzalne w systemach centralnego smarowania.
