Poliacetal
Poliacetal (POM), znany również jako polioksymetylen, to wysokowydajne tworzywo konstrukcyjne należące do grupy termoplastów. Jest to polimer o dużej krystaliczności, co przekłada się na jego doskonałe właściwości mechaniczne i stabilność. Poliacetal jest materiałem, który często zastępuje metale w precyzyjnych zastosowaniach, gdzie liczy się wytrzymałość, sztywność i odporność na zużycie.
Rodzaje Poliacetalu
Poliacetal występuje w dwóch głównych odmianach, które różnią się budową chemiczną (homopolimer lub kopolimer) i co za tym idzie, właściwościami:
-
POM-C (kopolimer): Jest najczęściej stosowaną odmianą. Charakteryzuje się lepszą odpornością chemiczną i termiczną, zwłaszcza w środowiskach wilgotnych. Posiada także dobrą odporność na hydrolizę, co pozwala na stosowanie go w środowisku narażonym na obecność niektórych substancji chemicznych i alkaliów.
-
POM-H (homopolimer): Wyróżnia się wyższą twardością, sztywnością, wytrzymałością mechaniczną i odpornością na pełzanie. Ma również większą odporność na ścieranie.
Kluczowe właściwości Poliacetalu (POM)
Poliacetal jest ceniony za następujące cechy:
-
Wysoka wytrzymałość mechaniczna, sztywność i twardość: Odporny na rozciąganie, ściskanie i zginanie, nawet przy dużych obciążeniach.
-
Bardzo dobra stabilność wymiarowa: Niska absorpcja wilgoci (znacznie niższa niż w przypadku poliamidu) sprawia, że elementy z poliacetalu zachowują swój kształt i rozmiar w zmieniających się warunkach wilgotności.
-
Wysoka odporność na zużycie i ścieranie: Dzięki niskiemu współczynnikowi tarcia, jest idealny do części ruchomych.
-
Doskonałe właściwości ślizgowe: Naturalna samosmarowność sprawia, że często nie wymaga dodatkowego smarowania.
-
Dobra sprężystość powrotna: Po odkształceniu wraca do pierwotnego kształtu.
-
Odporność na zmęczenie materiałowe: Wytrzymuje cykliczne obciążenia.
-
Dobra odporność chemiczna: Odporny na oleje, smary, paliwa, wiele rozpuszczalników, a także słabe kwasy i zasady.
-
Obojętność fizjologiczna: Naturalny poliacetal (najczęściej biały) jest dopuszczony do kontaktu z żywnością (zgodność z normami FDA/UE).
-
Łatwość obróbki: Charakteryzuje się doskonałą skrawalnością, co umożliwia precyzyjną obróbkę na maszynach CNC (toczenie, frezowanie).
-
Możliwość pracy w szerokim zakresie temperatur: Może pracować w temperaturach od ok. -50°C do +90°C (okresowo nawet do +140°C).
Modyfikacje Poliacetalu
Poliacetal może być modyfikowany, aby sprostać specyficznym wymaganiom:
-
Z dodatkiem PTFE (teflonu): Poprawia właściwości ślizgowe i zmniejsza tarcie, często stosowany w łożyskach.
-
Z dodatkiem włókna szklanego (np. POM GF25, GF30): Zwiększa sztywność, twardość i wytrzymałość mechaniczną, kosztem właściwości ślizgowych.
-
Antystatyczny/Przewodzący: Z dodatkami rozpraszającymi ładunki elektryczne lub zapewniającymi przewodność, przydatny w elektronice.
-
Wykrywalny: Z dodatkami umożliwiającymi wykrywanie przez systemy detekcji (np. w przemyśle spożywczym).
Zastosowania Poliacetalu (POM)
Dzięki swoim właściwościom, poliacetal jest szeroko stosowany w wielu gałęziach przemysłu:
-
Budowa maszyn i urządzeń:
-
Koła zębate, zębatki, rolki, łożyska ślizgowe: Ze względu na odporność na ścieranie, niskie tarcie i stabilność wymiarową.
-
Elementy przekładni, krzywki, tuleje.
-
Elementy precyzyjne: Gdzie wymagana jest wysoka dokładność wykonania.
-
-
Przemysł motoryzacyjny: Elementy podwozia, układów paliwowych, wnętrza pojazdów.
-
Elektronika i elektrotechnika: Izolatory, obudowy, elementy złączy, części mechanizmów precyzyjnych.
-
Przemysł spożywczy: Elementy maszyn mające kontakt z żywnością, dzięki obojętności fizjologicznej i odporności na środki czyszczące.
-
Urządzenia biurowe i AGD: Elementy drukarek, kopiarek, mechanizmy sprzętu AGD.
-
Armatura wodna: Ze względu na odporność na hydrolizę.