Tuleje łożyskowe
Tuleje łożyskowe to elementy o kształcie cylindrycznym lub stożkowym, które pełnią kluczową rolę w prawidłowym montażu i funkcjonowaniu łożysk, zwłaszcza tych z otworem stożkowym. Ich głównym zadaniem jest pewne i precyzyjne osadzenie łożyska na wale, a także ułatwienie jego montażu i demontażu.
Rodzaje Tulei Łożyskowych
Wyróżniamy dwa główne typy tulei łożyskowych, które różnią się sposobem montażu i zastosowaniem:
-
Tuleje Wciągane (Adapter Sleeves):
-
Budowa: Mają otwór stożkowy i są wyposażone w nakrętkę ustalającą (np. typu KM) oraz podkładkę zabezpieczającą (np. typu MB).
-
Zastosowanie: Stosuje się je do montażu łożysk z otworem stożkowym (np. łożysk baryłkowych, łożysk kulkowych samonastawnych) na wałach walcowych (gładkich).
-
Zasada działania: Tuleję nasuwa się na wał, a następnie na nią łożysko. Za pomocą nakrętki ustalającej łożysko jest wciągane na stożkową powierzchnię tulei. Powoduje to rozszerzenie pierścienia wewnętrznego łożyska, co zapewnia pewne i centryczne mocowanie na wale.
-
Zalety: Ułatwiają precyzyjny montaż, pozwalają na osadzanie łożysk na długich wałach (bez progu), są łatwe w demontażu.
-
-
Tuleje Zaciskowe (Withdrawal Sleeves):
-
Budowa: Posiadają otwór stożkowy i są używane bez nakrętki, często w połączeniu z odpowiednią oprawą łożyskową.
-
Zastosowanie: Służą do montażu łożysk z otworem stożkowym (np. łożysk baryłkowych) na wałach stożkowych lub na czopach wału z progiem.
-
Zasada działania: Łożysko jest osadzane bezpośrednio na wał stożkowy lub na tuleję, która jest następnie wpychana (lub wał jest wciągany) w otwór łożyska. Demontaż następuje poprzez odciągnięcie tulei.
-
Zalety: Zapewniają bardzo pewne mocowanie łożyska na wale, często stosowane w aplikacjach z dużymi obciążeniami, gdzie wymagana jest sztywność.
-

Kluczowe funkcje tulei łożyskowych
-
Pewne mocowanie łożyska: Zapewniają, że łożysko jest stabilnie i centrycznie osadzone na wale, co jest kluczowe dla jego prawidłowej pracy i długiej żywotności.
-
Łatwość montażu i demontażu: Upraszczają proces instalacji i serwisowania łożysk, zwłaszcza tych o dużych gabarytach.
-
Kompensacja tolerancji: Pomagają w niwelowaniu drobnych niedokładności w obróbce wału, zapewniając optymalne dopasowanie łożyska.
-
Rozkład obciążeń: Wspierają równomierny rozkład obciążeń na łożysku, zapobiegając koncentracji naprężeń.
Materiały i standaryzacja
Tuleje łożyskowe są zazwyczaj wykonane z wysokiej jakości stali, co zapewnia im odpowiednią twardość i wytrzymałość. Producenci tacy jak SKF, FAG, INA, NSK, Timken oferują szeroką gamę tulei łożyskowych, które są standaryzowane, co zapewnia ich wymienność i ułatwia dobór odpowiedniego rozwiązania.
Dobór właściwej tulei łożyskowej jest niezbędny do zapewnienia optymalnej wydajności i niezawodności całego układu łożyskowego. Zależy od typu łożyska, wału, obciążeń oraz specyfiki aplikacji.